رشد درخت، تنوع زیستی گیاهی و خواص خاک در جنگل کاری های پخش سیلاب موسیان

هدف این تحقیق مطالعه خصوصیات فیزیکی - شیمیایی خاک، پوشش گیاهی و رشد و زنده مانی درختان در عرصه پخش سیلاب موسیان واقع در شهرستان دهلران می باشد. برای دست یابی به اهداف تحقیق حاضر مراحل زیر به ترتیب انجام گردید: در ابتدا در نوارهای (حوضچه های) نخست و دوم از ورودی پخش سیلاب به طور تصادفی عرصه ای به مساحت 10 هکتار از هر توده جنگل کاری جدا شد و اندازه گیری درختان به روش تصادفی- سیستماتیک در هشت پلات 30×30 متر در آن صورت گرفت سپس پارامترهایی از قبیل ارتفاع درخت، قطر یقه، قطر تاج اندازه گیری و سطح تاج پوشش محاسبه شد.در هر یک از عرصه های پهنه پخش، شاهد، و جنگل کاری با استفاده از پلات هایی که سطح آنها از طریق منحنی minimal area تعیین شده بود، گونه علفی و در صد پوشش آنها ثبت گردید. برای برداشت اطلاعات مربوط به تنوع زیستی گیاهی، نام گونه ها و تعداد پایه ها از هر گونه در قطعات نمونه در همه عرصه های مورد مطالعه یادداشت شد و جهت دستیابی به شاخص های تنوع زیستی ازشاخص شانون – وینر و شاخص یکنواختی پیلو و شاخص غنای مارگالف استفاده شد. در نوارهای 1 و 2، یک عرصه فاقد جنگل کاری و نیز سه عرصه بیرون از پهنه پخش سیلاب (شاهد) انتخاب گردید. در هر یک از پلات های جنگل کاری، فاقد جنگل کاری، خارج از پهنه پخش، چهار نمونه خاک از گوشه های پلات ها و از عمق 25-0 سانتی متر تهیه و با یکدیگر ترکیب شدند. سپس این چهار نمونه مخلوط شدند و به صورت یک نمونه به آزمایشگاه منتقل شدند. آنگاه عناصر ازت، فسفر، کربن، کلسیم، پتاسیم، ec، نسبت c بهn، درصد آهک، و بافت خاک تعیین گردیدند ( در مجموع 8 تکرار یا 8 نمونه خاک از هر تیمار). با توجه به نرمال بودن داده ها از آزمون های پارامتریک (anova) و paired -samples t test استفاده شد. نتایج حاصل از مقایسه خاک بین دو منطقه واجد پخش سیلاب و منطقه فاقد پخش سیلاب نشان داد که پخش سیلاب باعث افزایش ماده آلی، نیتروژن و منیزیم و کاهش اسیدیته و ماده آلی در خاک منطقه شده است. از نظر خصوصیات فیزیکی خاک (درصد ذرات ریز دانه رس و سیلت) عرصه واجد پخش سیلاب نسبت به منطقه فاقد پخش سیلاب، تغییری نشان نداد. درختان اکالیپتوس خالص رشد یافته در عرصه پخش سیلاب دارای قطر، ارتفاع، رویه زمینی و حجم سرپا بزرگتری نسبت به گونه های کنار و سمر بودند. به لحاظ زنده مانی، سمر ( همانند توده آمیخته) وضعیت بهتری را نسبت به گونه های اکالیپتوس و کنار دارا بودند (77 درصد) اکالیپتوس همانند سمر توانست تاج پوشش بیشتری را نسبت به کنار (و توده آمیخته) فراهم نماید.به طور کلی در عرصه پخش سیلاب، تنوع زیستی و غنای گونه ای بهتر از شاهد مشاهده شد. در عوض یکنواختی در شاهد بهتر از عرصه پخش سیلاب بود. شاخص غنای مارگالف در عرصه پخش سیلاب از توده های آمیخته و نیز خالص جنگل کاری واقع در عرصه پخش سیلاب بیشتر بود که این نشانگر این است که درخت کاری غنای گونه ای را محدود کرده و بر عکس، پخش سیلاب آن را ترقی داده است.